رنگ نوشابه ها

به نام خدا

این تحقیق صرفا جنبه ی معنوی دارد و هیچ گونه سو استفاده ای را دنبال نمی کند.

آسپارتام جایگزین قند از خویشاوندان شیمیائی نزدیک دی پپتیدل - آسپارتیل - ل. فنیل آلاتین است. هردی پپتید ترکیبی از دو اسید آمینه است که آجرهای ساختمانی پروتئین هستند. آسپارتام برخلاف ساکارین و سیکلامات که بدون تغییر از بدن دفع می‌شوند، به اسیدهای آمینه طبیعی سازنده‌اش تجزیه می‌شود، و آنها نیز به‌نوبه خود در مسیرهای سوخت و ساز معمولی بدن به اجزاء کوچک‌تری شکسته می‌شوند. شیرینی آسپارتام 200 برابر بیشتر از ساکاروز(قند معمولی) است.

اسپارتام: دشمن یا دوست؟!

سلامت > تحقیقات  - محمدرضا معینی:
هزاران سال است که غذاهای «شیرین» به ذائقه بشر خوش آمده است.

یافته‌های باستان‌شناسان تایید می‌کند که انسان‌های غارنشین از عسل زنبورهای وحشی استفاده می‌کرده‌اند و حتی این نظریه مطرح است که برای انسان‌های نخستین، «طعم شیرین» یک غذا نشانه اطمینان از سلامتی آن بوده و فرد مطمئن می‌شده که با خوردن آن غذا، بیماری یا ضرر و زیانی متوجه او نمی‌شود. به هر حال، انسان به صورت غریزی، به غذاهای شیرین علاقه داشته است.

اما متاسفانه، این گونه غذاها، به صورت طبیعی حاوی مقادیر نسبتا زیادی «کالری» و «کربوهیدرات» هستند. در روزگاران قدیم، انسان‌ها آن‌قدر فعالیت بدنی داشتند که آن کالری‌ها می‌سوخت و کربوهیدرات‌ها هم ضرری برایشان نداشت، ولی امروزه وضعیت زندگی به گونه‌ای است که باید «طعم شیرینی» را با حذف کالری‌های اضافه چشید! تنظیم رژیم غذایی و دارویی، در بیماری‌هایی نظیر دیابت و کنترل هزینه‌های تولید مواد غذایی در غیاب شکر نیز، بر انگیزه روی آوردن به قندهای مصنوعی افزوده است.

 شیرین کننده‌های مصنوعی
نخستین رقیب قند و شکر، «ساخارین» بود که در سال 1879 میلادی کشف شد و در محصولاتی نظیر خمیردندان، دهان شویه و آدامس به کار می‌رفت. مزه شیرین «اسپارتام» هم نخستین بار در سال 1965 میلادی، به صورت کاملا اتفاقی، توسط یک داروساز پژوهشگر به نام «جیمز شلاتر» کشف شد. پس از سال‌ها آزمایش، سرانجام در سال 1980 میلادی، اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا FDA، استفاده  اسپارتام را به عنوان یک شیرین کننده تایید کرد. بیش از 90 کشور دیگر نیز، با بررسی در مورد سمی بودن این ماده، استفاده از آن را تایید کردند و بدین گونه، اسپارتام جای خود را به عنوان جایگزین کم کالری شکر در صنایع غذایی باز کرد؛ به طوری که در حال حاضر در بیش از شش هزار محصول مختلف به کار می‌رود، محصولاتی از قبیل نوشابه، آدامس، ماست، آب‌میوه و نوشیدنی‌های رژیمی، پودینگ، پودر شربت و ژله.

اسپارتام از چه چیزی درست می‌شود؟
اسپارتام از اجزایی به نام «اسیدهای آمینه» گرفته می‌شود. اسیدهای آمینه نوعی از ترکیبات شیمیایی هستند که توسط گیاهان و حیوانات به کار می‌روند تا پروتئین لازم برای حیات آن‌ها را تولید کنند. از حدود 20 نوع اسید آمینه که به صورت طبیعی به دست می‌آیند، دو نوع آن‌ها برای تولید اسپارتام به کار می‌رود: اسید اسپارتیک و فینل الانین. اگرچه اجزای  تشکیل دهنده اسپارتام در طبیعت به تنهایی یافت می‌شوند، اما خود اسپارتام در طبیعت نیست و به دست بشر تولید می‌شود. اسپارتام، به دو روش «تخمیر» و «ترکیب شیمیایی» قابل تولید است.

خوبی‌ها و بدی‌ها
علت این همه توجه به اسپارتام چیست؟ اسپارتام دو حسن ذاتی داشته و دارد. نخست آن که، کانی و معدن شیرینی است. شیرینی آن بین 150 تا 200 برابر شکر گرفته شده از نیشکر است و بنابراین، مقدار کمی از آن می‌تواند جایگزین شکر شود؛ بدون آن که از طعم شیرین محصول بکاهد. دوم آن که، به مصداق «طبعی به هم رسان که بسازد به عالمی»، اسپارتام ترکیبی دارد که با طعم‌های مختلف و شیرینی‌های دیگر سازگار است. این دو ویژگی، در افزایش استفاده از اسپارتام موثر بوده است. اما اسپارتام دو نقطه ضعف هم داشته است؛ تغییرات پایداری اسپارتام نسبت به محیط اسیدی یا قلیایی و هم‌چنین نسبت به حرارت، دو مشکل ایجاد کرده که از یک سو، پایه تحقیقات و پژوهش‌های جدید و از دیگر سو، موجب قیل و قال‌های فراوان شده است.

 همانند بسیاری دیگر از ترکیبات اسیدهای آمینه، اسپارتام نیز در حرارت بالا و یا در محیط قلیایی  PH>> بالا<< تجزیه می‌شود. برای همین از اسپارتام در پخت نان و شیرینی نمی‌توان استفاده کرد و در صورت لزوم پس از اتمام مراحل پخت، باید به محصول اضافه شود. در محصولات میزبان، یک ماده قلیایی و یا نیازمند به محافظت طولانی‌مدت در بسته‌بندی نیز، اسپارتام با محدودیت مصرف مواجه است. اسپارتام در دمای اتاق و PH 3/4 بیشترین ثبات و پایداری را دارد. در چنین شرایطی، نیمه عمر آن 300 روز است. در PH 7 نیمه عمر آن تنها چند روز است. PH بیشتر نوشیدنی‌ها، بین سه تا پنج است. بنابراین، در این PH اسپارتام پایدار می‌ماند. اما به نظر شما یک نوشابه یا نوشیدنی حاوی اسپارتام، در دمای بیرون از یخچال و در کشوری چون عربستان چگونه است؟

سرگذشت اسپارتام در داخل بدن
اسپارتام وقتی وارد بدن می‌شود، چه اتفاقی برایش می‌افتد؟ دوباره به اسیدهای آمینه اولیه و تشکیل‌دهنده خود تجزیه می‌شود. همین جاست که آژیر خطر برای بیماران فینل کتونوری به صدا درمی‌آید. فینل آلانین می‌تواند برای بیماران معدود این بیماری ارثی مربوط به حوزه اعصاب و روان خطرساز باشد. به همین دلیل حتما باید روی محصولات غذایی حاوی اسپارتام، برچسب هشداردهنده برای این بیماران الصاق شود. این نکته باعث شده است که برای بررسی میزان ارتباط و همبستگی اسپارتام با بیماری‌هایی نظیر تومورهای مغزی، آلزایمر، لنفوم و ام‌اس، تحقیقات فراوان علمی صورت گیرد.

هول نشوید! در مصرف محصولات «بدون قند» زیاده‌روی نکنید!
همیشه در هر کاری اعتدال خوب است، حتی در مصرف نوشابه‌های بدون قند، لایت، رژیمی و امثال آن. برای بسیاری از افزودنی‌های مجاز به مواد خوراکی، مقدار مصرف قابل قبول روزانه (ADI) تعیین شده است. اسپارتام هم از این موضوع مستثنی نیست. ADI نشان دهنده مقدار مصرفی است که اگر شخص در طول عمر خود روزانه مصرف کند، با احتساب یک حاشیه امنیتی(!) سلامت خواهد ماند.
ADI اسپارتام، به ازای هر کیلوگرم وزن شخص، 50 میلی‌گرم در روز تعیین شده است.

نترسید! ام‌اس ندارید؛ نوشابه زیاد خورده‌اید!
در سال 2001 در آمریکا، اپیدمی ام‌اس که نوعی اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن است، مشاهده شد که بعدا معلوم شد ام‌اس نیست، بلکه مسمومیت با متانول است که علایمی شبیه ام‌اس ایجاد می‌کند و در افراد مسموم، به اشتباه ام‌اس تشخیص داده می‌شود. اما علت بروز این بیماری چه بود؟

اسپارتام در دمای حدود 40 سانتی‌گراد تجزیه می‌شود و متانول (الکل چوب) آن به فرمالویید و سپس به اسید فرمیک تبدیل می‌شود که می‌تواند تعادل الکترولیت‌های بدن را برهم بزند.
در مورد بیماران مبتلا، با قطع کردن مصرف نوشابه‌های رژیمی، علایم بیماری نیز از بین می‌رود. الان هم به شما توصیه می‌کنند که اگر اسپارتام مصرف می‌کنید و دچار درد عضلانی، اسپاسم، سرگیجه، بی‌حسی پاها، سردرد، گیجی و منگی، افسردگی،  تاری دید و ضعف حافظه هستید، در کنار مراجعه به پزشک، مدتی مصرف مواد حاوی اسپارتام را نیز قطع کنید.

ضمنا توجه داشته باشید که به جای مصرف بی‌رویه محصولات رژیمی یا بدون قند، سه راه در مقابل شماست که امتحان آن‌ها نیز مفید است:
1) قند و شکر را چه از نوع طبیعی یا مصنوعی مصرف نکنید.
2) فقط طبیعی آن را به مقدار کم مصرف کنید.
3) مصرف متعادل ماده شیرین طبیعی را با فروش و تحرک بدنی همراه کنید.

به نام خدا

این تحقیق صرفا جنبه ی معنوی دارد و هیچ گونه سو استفاده ای را دنبال نمی کند.

مقدمه

رنگ یکی از مشخصات اغذیه است که به وسیله احساس بینایی درک شده و از نظر پذیرش مصرف کننده بسیار مهم است. رنگ ماده غذایی به موازات شکل، اندازه، طعم و مزه از خصوصیات حسی آن محسوب می شود و به عنوان یک راهنمای چشمی کیفیت، عمل می کند. تقریبا تمام غذاها ازهنگامی که به صورت خام بوده تا زمانی که به صورت غذای کامل تبدیل شوند با یک رنگ قابل قبول برای مصرف کننده شناخته می شوند. رنگ و طعم اغذیه در بسیاری موارد به هم مربوط می باشند. از نظر صنایع غذایی، استفاده از رنگها برای ایجاد فرآورده های جدید و یا بهبود کالا امری ضروری است و به همین دلیل مصرف رنگ در مواد غذایی روز به روز افزایش می یابد. افزودن رنگ به اغذیه گاهی بلامانع و در برخی موارد مردود می باشد. در مواردی از رنگ برای خوش منظر نمودن و یا یکنواختی و متحدالشکل کردن محصولات استفاده می شود که بلامانع است. گاهی هم برای مخفی کردن و پوشاندن و نامحسوس جلوه دادن عیوب و تقلبات فرآورده های غذایی به کار می رود که مجاز نمی باشد. مهمترین دلایل استفاده ازرنگ در موادغذایی عبارتنداز:

- جایگزین کردن رنگی به جای رنگدانه های موجود درماده غذایی که طی فرایند حرارتی تجزیه وتخریب می گردد.

- ایجادیکنواختی رنگ درتمام سری های ساخت تولید، مثلاتغییرات فصلی رنگ درگوجه فرنگی برداشت شده می تواند باعث متفاوت شدن رنگ فراورده شود.

- افزایش رنگ به محصولات فاقد رنگ طبیعی به منظور افزایش جذابیت برای مصرف کننده، مثل افزودن رنگ به ژله های ژلاتینی

- افزودن رنگ به ماده غذایی به منظور هویت دادن به آن و یا تشدید طعم، مثلا افزودن رنگ پرتقالی دریک نوشابه پرتقالی

طبقه بندی رنگها

رنگدانه های موجود در ماده ی غذایی به سه دسته تقسیم می شوند:
الف.طبیعی: این رنگها از منابع طبیعی(عصاره ورنگدانه گیاهان، میوه ها ، سبزی ها ومواد ارگانیک) استخراج می شوند و دارای سه منشای گیاهی، حیوانی و یا معدنی می باشند.

این گونه رنگها با اصول GMPو استانداردهای غذایی مطابقت داشته ودارای شماره اند (E. no) و به اشکال پودری یامایع دردسترس بوده و مقاوم به (اسید، نور وگرما) می باشند.

درجدول زیر اسامی رنگهای طبیعی ومنابع آنها آمده است:

نوع رنگدانه	منبع طبیعی	نوع رنگدهی	E. no
بیکسین ونوربیکسین	دانه گیاه آناتو	زرد تا نارنجی	E160b
آنتوسیانین ها	هویج قرمز،انگور،تمشک،گیلاس،توت فرنگی،پیازقرمز	قرمز تا نارنجی	E163
بتانین	ریشه چغندر	قرمز مایل به آبی	E162
کلروفیل	اسفناج، گزنه	سبز	E140,E141
ملانوییدازکارامل	حرارت دادن کربوهیدراتها	قهوه ای طلایی	E150
کربن سبزی ها	کربونیزه کردن سبزی ها	مشکی	E153
پاپریکا	پوست میوه رسیده فلفل قرمز	نارنجی قرمز	E160c
کورومین	ریشه گیاه کورکومالونا(زردچوبه)	زردمایل به سبز	E100
لوتئین	گیاه ماری گلد یاگل همیشه بهار	زرد	E161
کاروتن طبیعی	میوه پالم	زردتانارنجی	E160a
کارمین	حشره کوشینیل ماده	پرتقالی-ارغوانی	E120
بتاکاروتن	مشابه طبیعی	زردتانارنجی	E160a
کارتاموس	گلرنگ	زرد	ندارد
ملانوئیدمالت	جو	قهوه ای	ندارد

ازموارد مصرف رنگهای طبیعی مذکوردرصنایع غذایی می توان به استفاده ازرنگ بتائین برای سس ها ورنگ کارامل برای نوشابه های گازداروازکاروتنوئیدها برای رنگین نمودن پنیر، نوشابه های پرتقالی، بستنی واز بتاکاروتن درماکارونی، کره ومارگارین اشاره نمود.

مطالعه ای درسال 1996 توسطkuramoto وهمکارانش درژاپن درخصوص اثررنگدانه های خوراکی طبیعی برتولید ایمونوگلوبولین های E,M,G انجام شد. دراین بررسی یافتند که رنگهای طبیعی در تنظیم تولید ایمونوگلوبولینها فعالیت د ارند.

دسته دیگری ازرنگهای طبیعی، رنگهای با منشای حیوانی مانند رنگ کوشینیل هستند که از نوعی حشره "Dactilopius cocus Costa" که روی یک نوع کاکتوس وحشی به نام "Opuntia fiscus India" که درامریکای جنوبی وجزایر کاناری رشد می کند استخراج می شود. این ماده رنگی فقط ازحشره ماده به دست می آید وجنس نرآن یک دربرابر200 ماده بوده وبه مدت 15 روز عمرمی کند. لاروجنس ماده به داخل کاکتوس هجوم برده وبه مدت سه ماه بصورت کلنی می رویدو بایک پوشش مومی سفید حفظ شده ودراین مدت از گیاه تغذیه می کند. رنگ حاصل ازکوشینیل ها اسید کارمینیک می باشدکه دارای رنگ قهوه ای مایل به قرمز تیره و یا قرمز روشن می باشد. کارمین رنگی است که از ترکیب اسید کارمینیک و آلومینیوم به دست می آید. برای تولید یک کیلو کارمین 50درصد تقریبا 4کیلو ازکوشینیل خشک شده موردنیازاست وهریک کیلوگرم ازکوشینیل تقریبا 100هزارحشره می باشد. کارمین دارای رنگ زرد بوده ودر پوششها و محصولات پروتئینی در مواقعی که رنگهای مصنوعی پایدار نیستند استفاده می شود.

براساس مطالعه ای که در سال 1993 توسط madsen وهمکارانش برروی عمل آوری گوشت خوک با 40ppm رنگ کوشینیل درمقایسه با5.4ppm رنگ مصنوعی اریتروزین انجام گرفت، مشخص شد پایداری رنگ گوشت خوک با کوشینیل بطورمعنی داری بهتر ازپایداری رنگ با اریتروزین بوده وهیچ اثری از اثرپراکسیداتیو کوشینیل روی اکسیداسیون لیپید ازگوشت خوک درطول ذخیره سازی درشرایط سرد نبوده است.

همچنین ازرنگهای طبیعی معدنی می توان به دی اکسید تیتانیوم اشاره کردکه درپوشش سفیدرنگ برخی از انواع آدامس مورد استفاده قرار می گیرد.

شرکت های تولید کننده رنگهای طبیعی مثل شرکت دانمارکی کریستین هانسن" CHR HANSEN" اقدام به تولید رنگهای طبیعی کپسولی نسل دوم Capcolors نمودند. این رنگها نسبت به رنگهای طبیعی نسل اول دارای مزیت بیشتری هستند. اندازه ذرات اینگونه رنگها کوچکتر وشدت رنگ بیشترودرمحیط اسیدی پایدارتربوده ورسوب و مهاجرت آنها درماده غذایی کمتر است. اطراف ذرات این رنگها یک لایه از پلی ساکارید یا پروتئین پوشانده شده است.

ب. رنگهای مشابه طبیعی

استفاده و یا استخراج رنگ از منابع طبیعی همیشه مقرون به صرفه نبوده و یا دسترسی به مواد اولیه وجود ندارد، بنابراین ساختمان رنگدانه های طبیعی مورد شناسایی قرار گرفته و مشابه آن در صنعت ساخته می شود. ازاین رنگها می توان بتاکاروتن را ذکر کرد که در سالهای اخیر در صنعت ماکارونی ایران مورد استفاده قرارمی گیرد.

ج.رنگهای سنتتیک یا مصنوعی

رنگهای سنتزی ترکیبات شیمیایی هستند که در طبیعت وجود نداشته و با استفاده از روش های شیمیایی ساخته و سنتز می شوند. ساختمان شیمیایی آنها پیچیده و گسترده بوده و به موازات آن نامهای شیمیایی آنها بسیار طویل و طولانی خواهدبود. به همین علت ازحروف FDCبرای نامگذاری آنها استفاده می شود.

F مخففFood(غذا) ، D مخففDrug (دارو) وC مخفف Cosmetic(آرایشی وبهداشتی) می باشند.

بنابراین یک رنگ سنتتیک در صورت داشتن کد FDC بدین مفهوم خواهد بود که استفاده ازآن در غذا-دارو و مواد آرایشی وبهداشتی مجاز می باشد. رنگهای FDC به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند:

- FDC DYE: این رنگها درمحصولاتی مورد استفاده قرار می گیرند که قسمت اعظم آن را فاز آبی تشکیل می دهد.

- FDC LAKE: این رنگها در محصولاتی مورد استفاده قرار می گیرند که قسمت اعظم آن را فاز روغنی یا چربی تشکیل می دهد.

مواد رنگ کننده مصنوعی موادی هستند که در نتیجه سنتز مواد آلی به دست می آیند. دامنه کاربرد آنها نامحدود بوده به طوری که علاوه بر صنعت رنگرزی در صنایع داروسازی، میکروبشناسی، عکاسی و صنایع غذایی و غیره ... به کار می رود .اکثر این رنگها از نظر مصرف در غذای انسان قابل قبول نبوده و سرطان زا می باشند. علاوه براین براساس تحقیقات به عمل آمده ومقاله منتشر شده در مجله lancet در سال 2007،مصرف مواد غذایی حاوی این رنگها درکودکان بالای سه سال باعث بیش فعالی وناراحتی های گوارشی و پوستی گزارش شده است. درصنایع غذایی نیز این رنگها درتولید نوشابه ها، پنیر، محصولات کنسروی، سس ها، ژله ومربا، ترشی ها و...بکارمی روندو مشکلاتی مانند کم شدن رنگ ،ته نشینی، رسوب ومهاجرت در ماده غذایی را سبب می شوند. امروزه اجازه استفاده بعضی ازرنگهای مصنوعی مثل تارتارازین(E102)،کوئینولین یلو(E104)،سان ست یلو(E110)،کارموئیزین (E122)،پانچوآ 4R(E124)و آلورارد(E129) دربرخی ازکشورها داده نمی شودو مصرف تعداد محدودی از رنگهای مصنوعی در اغذیه مجاز می باشند. همچنین مصرف بعضی از رنگهای مصنوعی بدلیل ایجاد بیماری مطلقا ممنوع اعلام شده است. مطالعه ای که سال 2007 درهند با آنالیز روی 1199 نمونه غذایی از نظر وجودرنگ صورت گرفت، نشان داد که 69درصد نمونه ها دارای رنگ با مجوز و31درصد از نمونه ها دارای رنگ بدون مجوز مصرف بودند و بیشترین استفاده ازرنگهای مصنوعی بدون مجوز درمناطق روستایی از هند بود. امروزه درصنعت از رنگهای مصنوعی زیراستفاده می کنند:

- رنگهای قرمز: کارموازین(carmosin)، ارتیروزین (erythrosine)، آمارانت (amaranth)، پانسوآpanceau) 4R (، اسکارلت scarlet )GN ).

- رنگهای نارنجی: نارنجی Orange G، نارنجی Orange RN ، زرد غروب آفتاب Sunset yellow FEB

- رنگهای زرد: تارترازین Tartrazine ،زرد Yellow G

- رنگهای سبز و آبی و بنفش: سبزS Green، آبی ایندیگوکارمین Indigo Carmine، بنفش Violet BNP
- رنگهای قهوه ای و سیاه: قهوه ای شکلاتی Chochlate brown FB ، قهوه ای شکلاتی Chochlat Brown HT ، سیاه Black PN

دراین راستا شرکتهای تولید کننده رنگهای طبیعی مثل شرکت دانمارکی کریستین هانسن" CHR HANSEN "برای حذف رنگهای مصنوعی اقدام به تولیدرنگ های طبیعی نمودند که همان کیفیت رنگدهی رنگهای مصنوعی را دارد، به عنوان نمونه جدول زیر، یکسان بودن نوع رنگ دهی با استفاده ازدوزمعینی ازرنگهای مصنوعی و طبیعی دربستنی را نشان می دهد.

رنگ طبیعی		رنگ سنتتیک (مصنوعی)		نوع رنگ
نام رنگ	E. no	نام رنگ	E. no
کورومین(تورمریک)	E100	کوئینولین	E104	زرد
تورمریک، آناتو	E100,E160b	تارتارازین	E102
پاپریکا	160c	سان ست یلو	E110	نارنجی
کارمین وآناتو	ٍE120,E160b	آلورارد	E129	قرمز
کارمین وآناتو	ٍE120,E160b	پانچوا4R	E124
کارمین	E120	کارموئیزین	E122	صورتی

همچنین جدول زیریکسان بودن نوع رنگ دهی با استفاده ازدوزمعینی ازرنگهای مصنوعی وطبیعی درنوشابه های بدون گازرانشان می دهد.

رنگ طبیعی		رنگ سنتتیک (مصنوعی)		نوع رنگ
نام رنگ	E. no	نام رنگ	E. no
کارمین+کاروتن	E120,E160a	پانچوا4R	E124	قرمز
کارمین+کاروتن	E120,E160a	آلورارد	E129
کارمین	E120	کارموئیزین+بریلیانت بلو	E122,E133	بنفش
کورومین(تورمریک)	E100	کوئینولین	E104	زرد
تورمریک+کلروفیل	E100,E141
کورومین(تورمریک)	E100	تارتارازین	E102
کارمین	E120	سان ست یلو	E110	نارنجی
کاروتن طبیعی	E160a

بنابراین با توجه به جداول فوق ازنظر یکسان بودن رنگ دهی، می توان درصنعت ازرنگهای طبیعی بجای رنگهای مصنوعی استفاده نمود،اما تحقیقات نشان می دهند که حتی استفاده از رنگهای طبیعی درصنایع غذایی احتمال تاثیر برسلامت مصرف کنندگان را خواهدداشت که نیازبه بررسی بیشتری می باشد. مطالعه ای درسال 2003 درسوئد با تزیق دوزهای کم تا زیاد رنگ خوراکی طبیعی اناتو درسلولهای مغز استخوان به منظوربررسی فعالیتهای موتاژنی یا آنتی موتاژنی آن درموش به مدت 7روز صورت گرفت که دراین بررسی اثری دیده نشد اما درموشهایی که دوزهای بالایی ازاین رنگ دریافت کرده بودند تغییراتی درهسته سلولهای مغز دیده شد.همچنین مطالعه ای در سال 2005 توسطKuno وهمکارش در ژاپن درخصوص تاثیر رنگهای طبیعی ومصنوعی غذایی روی فعالیت آنزیمهای متابولیزه کننده دارو صورت گرفت. این مطالعه نشان داد برخی از رنگهای طبیعی خوراکی مثل monascus وبسیاری ازرنگهای مصنوعی خوراکی موجب مهار آنزیمهای متابولیزه کننده دارو برای دفع می شوند. همچنین مطالعه ای درسال 1978 توسط Mikkelsen وهمکارانش انجام شد. یافته ها دراین بررسی حاکی از این است که مصرف 25 گرم کره آغشته به رنگ آناتو توسط 61 نفر،دارای سابقه حساسیت پوستی بعداز 4 ساعت در25درصد آنها کهیر وخارش پوستی ایجادشد، همچنین درهمان افراد با مصرف 25 گرم کره آغشته به رنگهای مصنوعی نیز(درحدود11درصد بارنگ تارتارازین ،17درصد باسان ست یلو ،9درصد با آمارانت ،15درصد با پانچوا 4R،12درصد با اریتروزین و14درصد با بریلیان بلو ) حساسیت ایجاد شده است. این بررسی نشان می دهد، امکان ایجاد واکنشهای حساسیتی زیادی با مصرف رنگهای طبیعی مانند رنگهای مصنوعی وجود دارد. ازطرفی Wissgott وهمکارش در سال 1996 طی مقاله ای اظهار می کنندکه استفاده از رنگهای طبیعی درصنایع غذایی دربسیاری از کشورها بدنبال بالا رفتن تقاضای مصرف کننده، رو به افزایش است ولازم است که برروی رنگهای طبیعی دیگری که از نظر علمی هنوزبررسی نشده اند، مطالعه شود واین عمل بدون توجه به مسایل اقتصادی و قانونی، نتایج خوبی بدنبال نخواهدداشت.

مسعودرمضانی پور- فوق لیسانس علوم بهداشتی درتغذیه – معاونت غذاودارودانشگاه علوم پزشکی گیلان

سارا اقبالی اصل- لیسانس علوم و صنایع غذایی– معاونت غذاودارودانشگاه علوم پزشکی گیلان